Hoofdstuk 1: Wat is bier?

Bier is een populaire alcoholhoudende drank waarvan veel typen bestaan. Er verschijnen steeds meer verschillende biertypen in de schappen van supermarkten en in horecagelegenheden. Als je weet hoe en waarvan bier wordt gemaakt, kun je jouw gasten er ook iets over vertellen en hen adviseren bij hun keuze!

Grondstoffen

Granen

Granen zijn eetbare en voedzame zaden uit de grassenfamilie: tarwe, gerst, rogge, haver, rijst, gierst en maïs. Je komt granen dagelijks tegen als ingrediënt in bijvoorbeeld brood, pasta of taart en natuurlijk... in bier!

Mout

De Nederlandse Warenwet geeft een omschrijving van bier. In deze beschrijving worden de grondstoffen vermeld en wordt gezegd dat bier voor een bepaald percentage uit mout moet bestaan.

EBC Nummers

Mout, maar ook andere stoffen, zoals (bruine) suikers, hop en vruchten beïnvloeden de kleur van het bier.

Hop

Naast graan, dat verwerkt is tot mout, is ook hop een grondstof van bier. Hop is een klimplant die vooral groeit in koelere klimaten en ook in Nederland voorkomt. Een bier bevat meestal verschillende hopsoorten, maar er zijn ook bieren met maar één hopsoort.

Gist

Naast graan en hop is het gebruikte gist van ieder biertype heel bepalend voor de smaak. Er zijn veel soorten gist, die verschillende smaken geven aan het bier. Maar wat is gist eigenlijk?

Van grondstof naar bier

Met de vier grondstoffen van bier: water, graan, hop en gist worden een enorm aantal verschillende bieren gemaakt. De grondstoffen ondergaan een stapsgewijs proces om uiteindelijk een echt biertje te worden. Dit hele proces noem je brouwen. Maar hoe verloopt dit brouwproces nu eigenlijk?

Na deze vier stappen begint het echte brouwen. De geschrote mout wordt in water opgelost. Het brouwwater moet nu in verschillende stappen worden opgewarmd. Zo kunnen de enzymen het zetmeel van de graankorrel in een zoete vloeistof van vergistbare suikers omzetten.

Vergisten van suikers

Wort

De wort (een soort suikerwater) moet daarna worden gekookt. De vloeistof wordt nu helder. Tijdens het koken wordt de hop toegevoegd. Dit geeft een bittere smaak, zorgt voor een mooie schuimkraag en werkt als conserveermiddel. Hop kan ook worden toegevoegd na het koken. Dit noemen we dry hopping.

Soorten gisting

Na het koken moet de wort afkoelen en wordt er gist toegevoegd. Dit zorgt ervoor dat de wort gaat vergisten. Er zijn vier soorten vergisting.

Bijna klaar!

Het lageren betekent dat het bier wordt opgeslagen om te laten rusten en rijpen. Hierdoor ontstaan aangename smaken en komt er koolzuur in het bier door het nagisten. Na het lageren wordt het bier in de meeste gevallen gefiltreerd (geklaard) en gebotteld en dan is het echt zo ver, het bier is klaar! Het kan soms wel tot negen maanden duren voordat een bier af is en je ervan kunt genieten